Kształtowanie pożądanej kultury bezpieczeństwa pracującej załogi jest jednym z istotnych elementów minimalizacji ryzyka w systemie zarządzanie bezpieczeństwem i higieną pracy. Zgodnie z Kodeksem pracy pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie, a w szczególności obowiązany jest chronić zdrowie i życie pracowników poprzez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy oraz zapewnić przestrzeganie w zakładzie pracy przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.
W celu zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników Południowego Koncernu Węglowego S.A., a w szczególności redukcji ryzykownych zachowań pracowników oraz poprawy porządku i dyscypliny pracy, w grudniu 2011 roku, uruchomiony został kompleksowy system monitoringu miejsc szczególnie niebezpiecznych na dole i na powierzchni w ruchu Zakładu Górniczego Janina.
System monitoringu składa się z 28 kamer wideo rozmieszczonych na nadszybiach i podszybiach szybów zjazdowo-materiałowych Janina III i Janina IV, na wylocie upadowej wydobywczej Janeczka, w rejonie dworca osobowego głównego SOG-1 na poziomie 350 oraz na drogach dojściowych do szybów. Obraz z kamer wideo poprzez sieć światłowodową trafia do powierzchniowego stanowiska nadzoru monitoringu - serwera, na którym zainstalowane jest oprogramowanie zarządzające. Oprogramowanie to archiwizuje obrazy i udostępnia je zdefiniowanym użytkownikom. Obecnie system monitoringu udostępniony jest na dwóch stanowiskach obsługi – w biurze nadsztygarów BHP oraz w pomieszczeniu dyspozytora ruchu. Każde stanowisko obsługi wyposażone jest w komputer wraz z oprogramowaniem klienckim systemu, pozwalającym na bieżący podgląd obrazów ze wszystkich kamer monitoringu w dowolnych konfiguracjach, przeglądanie archiwów oraz zgrywanie materiałów archiwalnych.
System monitoringu stworzony został w oparciu o najnowszą technologię, z wykorzystaniem wysokiej jakości kamer wideo oraz światłowodowej transmisji sygnału. Jakość obrazu pozwala na dokładną identyfikację potencjalnego zdarzenia, a program obsługujący system monitoringu na odtworzenie dowolnego fragmentu zapisu z wybranej kamery, a także wykonanie kopii i fotografii obrazu.
Zadaniem monitoringu jest kształtowanie odpowiednich nawyków bezpiecznego zachowania i pożądanych postaw pracowników poprzez kontrolę ich zachowania pod względem bezpieczeństwa pracy z jednoczesnym podejmowaniem działań ukierunkowanych na realizację bezpiecznych wzorów zachowań.
System monitoringu pozwala na bieżąco kontrolować prawidłowość prowadzenia zjazdu i wyjazdu załogi szybami, poruszania się po drogach przewozowych, zachowania pracowników podczas jazdy pociągami osobowymi oraz natychmiast reagować na każde niepożądane zdarzenie w ruchu zakładu górniczego i egzekwować od pracowników zgodnego z przepisami zachowania się.
Wprowadzony system monitoringu już od pierwszego dnia skutecznie wpłynął na zachowanie i świadomość pracowników. W rejonach objętych monitoringiem, zgodnie z oczekiwaniami i przeznaczeniem systemu, zaobserwowano poprawę zachowania załogi. System ten wymusił na pracownikach przestrzeganie podstawowych zasad związanych z jazdą szybami, pociągami osobowymi oraz z poruszaniem się w wyrobiskach podziemnych. Zauważono również wzrost dyscypliny podczas zjazdu i wyjazdu załogi szybami, a także podczas jazdy pociągami osobowymi oraz wsiadania i wysiadania do pociągów w dworcu osobowym.
Mając na uwadze dalszą poprawę stanu bezpieczeństwa i higieny pracy w ZG Janina, jak również zalecenia organów nadzoru górniczego, system monitoringu będzie sukcesywnie rozbudowywany w celu dalszej wizualizacji innych stanowisk i miejsc pracy oraz rejonów niebezpiecznych.
RM
